Herman Pieter de Boer (1928-2014)
In de prille morgen van 1 januari 2014 overleed Herman Pieter de Boer, schrijver van verhalen, liederen, sketches en reclameteksten. Het hoogtepunt van zijn carrière lag in de jaren zeventig en tachtig waarin hij een aantal succesvolle verhalenbundels publiceerde. De meeste verhalen waren lichtvoetig en doortrokken van sensualiteit. Pat Andrea vergrootte hun charme met tekeningen, met wie De Boer vanaf 1973 samenwerkte. De vrouw in het maanlicht en andere zonderlinge verhalen (1973) en Het Nederlands gebarenboekje (1979) zijn enkele bekende titels.
Stadskind
Herman Pieter de Boer (Rotterdam, 9 februari 1928) woonde als kind in de stad en maakte daar het begin van de Tweede Wereldoorlog mee. Na de verwoesting van Rotterdam verhuisde het gezin De Boer in 1941 naar Het Gooi. Een behoorlijke verandering voor een stadskind, zeker in die tijd. De Boer maakte de middelbare school (HBS) niet af. Na de vervulling van zijn militaire dienstplicht, en baantjes her en der, verhuisde hij naar Amsterdam waar hij werkte als schrijver van reclameteksten. Samen met Dimitri Frenkel Frank en Hans Ferree had hij tot 1956 een tekstbureautje.
Eerste roman en biografische werken
Zijn eigen bedrijf in de reclamebranche dat hij daarna begon, had weinig succes: De Boer raakte in financiële problemen, en daardoor aan de drank. Hij overwon die moeilijkheden uiteindelijk en besloot verder van de pen te leven. De Boers eerste letterkundige werk was De witte partij: toekomstroman (1956), een SF-roman. Na zijn afkickperiode schreef hij: Krentenbollen, kogels en klatergoud: een fel-realistische levensroman, autobiografische verhalen van de toen populaire Rijk de Gooijer die De Boer optekende (1968) en Het stond in de sterren, het levensverhaal van de in de jaren veertig en vijftig zeer bekende gitarist/zanger Eddy Christiani (1969). Verhalen over populaire BN’ers in een lichtvoetige stijl.
Lied- en cabaretteksten
Diezelfde stijl leende zich ook goed voor liedteksten. Zo schreef hij het beroemde Laat me (1978) voor Ramses Shaffy, inmiddels bestempeld als het lijflied van de in 2009 overleden zanger. Verder schreef hij voor zijn toenmalige levenspartner Lenny Kuhr Visite (1980), en voor Hans de Booij Annabel (1983). De Boer leverde meer liedjes (bijvoorbeeld voor Kinderen voor Kinderen) en cabaretteksten (voor Johnny [Kraaykamp] & Rijk [De Gooijer]) aan, waarmee hij in het gezelschap komt van andere veelzijdige tekstschrijvers als Jan Boerstoel, Michel van der Plas, Hans
Dorrestijn en Willem Wilmink. Voor zijn liedteksten kreeg hij in 2003 een Gouden Harp. Hij was een echte tekstleverancier, waardoor zijn aandeel in vele successen bij het grote publiek wat minder bekend is.
De verhalenbundels
Wel zeer bekend, zeker in de jaren zeventig en tachtig waren De Boers verhalenbundels. Vaak ultrakorte verhalen, waarin de meest onwaarschijnlijke zaken het leven van mensen ontwricht. Boeken als De vrouw in het maanlicht en andere zonderlinge verhalen (1973), Het damesorkest en andere stadsverhalen (1976) en Het herenhotel en andere verhalen (1979) brachten De Boer succes en bekendheid. De verhalen waren vlot leesbaar, humoristisch, soms tragisch en doortrokken van sensualiteit. Ze spraken een breed publiek aan, wat bijna automatisch betekende dat veel critici de verhalen te weinig diepgang vonden hebben. Aan De Boers populariteit deed dat niets af, zijn verhalen vonden gretig aftrek. In sommige bundels vertonen de verhalen onderling samenhang, waardoor ze ook als losse hoofdstukjes van een roman gelezen kunnen worden.
Samenwerking met Pat Andrea
Aan het succes van De Boers vele verhalenbundels droegen de tekeningen van Pat Andrea (1942) zeker bij. Vanaf De vrouw in het maanlicht (1973) tot en met Verhalen van lust en liefde (2005) ondersteunden de illustraties van Andrea perfect de toon en sfeer van De Boers verhalen. Hun grootste gezamenlijke (kas)succes was het Nederlands gebarenboekje (acht drukken vanaf 1979), later uitgebreid tot het Nieuw Nederlands gebarenboekje (1982) en opnieuw uitgebracht als Het groot gebarenboek der Lage Landen (2004). De licht absurdistische tekeningen van Andrea gaven de beschrijvingen van bekende en onbekende gebaren schwung.
Laatste jaren
Herman Pieter de Boer is altijd blijven schrijven: verhalen, novellen, gedichten, liedjes. In 2007 verscheen nog Dingen verzinnen: gedichten voor grote kinderen. Zijn laatste publicatie tot nu toe is De bruid (2010), dat verscheen in de reeks kleine boekjes Matchboox, die als een lucifersdoosje zijn vormgegeven. Als tachtigplusser was De Boer bezig aan een autobiografisch getint werk, Het sellotapesyndroom en andere verschijnselen, maar dat heeft hij (waarschijnlijk) niet meer voltooid. Herman Pieter de Boer overleed in Eindhoven, kort na de jaarwisseling. Daar was hij begin jaren tachtig gaan wonen, na omzwervingen via Overijssel, Friesland en Limburg. Als stadskind geboren en als stadsmens gestorven.
Scriptor
Bron: Koninklijke Bibliotheek via Nieuwsbank
Related Posts
Briljant: de allerbeste taalclichés én de nieuwe Dikke Van Dale →
Spreken of Schrijven →
Leesbaarheid →
