Allergieveroorzakende cellen in bloed ontmaskerd

Onderzoekers van de afdeling Immunologie van het Erasmus MC ontdekten hoe je in een bloedmonster de cellen vindt die ervoor zorgen dat mensen ziek worden van onschuldige stoffen, zoals boom- en graspollen, huisstofmijt en andere allergenen. Deze cellen van het immuunsysteem maken Immunoglobuline E (IgE) en waren tot nu toe niet te detecteren in het bloed. IgE is de antistof die ervoor zorgt dat het immuunsysteem reageert tegen onschuldige, niet ziekmakende stoffen als boom- en graspollen, huisstofmijt, bepaalde voedingsstoffen en huidschilfers van dieren. Deze afweerreactie zorgt ervoor dat de darmen abnormaal reageren op bijvoorbeeld pinda’s, dat neusslijmvliezen gaan slijmen als er pollen in de lucht zweven of dat er eczeem ontstaat op de huid als men koemelk drinkt.

Over IgE is al vrij veel bekend, maar over de afweercellen die het aanmaken juist weinig omdat er heel weinig van zijn en ze moeilijk zijn te detecteren. Zelfs bij mensen met allergieën die juist betrekkelijk veel IgE in hun lijf hebben, vonden onderzoekeres deze cellen nog niet. B-cellen maken IgE. B-cellen vormen een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem, ze maken ook verschillende andere soorten antistoffen. Slechts een heel klein aantal B-cellen maakt IgE. De onderzoekers ontwikkelden nu een methode om de IgE producerende B-cellen te ontdekken in een bloedmonster. Dat detecteren doet men via flow-cytometrie. Met deze methode kunnen wetenschappers in het laboratorium witte bloedcellen bestuderen. Met behulp van fluorescente antistoffen maken ze eiwitten op het membraan van cellen zichtbaar. Door vervolgens aan het bloedmonster bepaalde antistoffen toe te voegen die zich aan deze eiwitten hechten, wordt zichtbaar welke moleculen er op zitten en of dat IgE-specifieke moleculen zijn. Een kwestie van deduceren, tot je alleen de cellen over hebt die zijn omgeven met IgE-specifieke moleculen.

De ontdekking is belangrijk voor mensen met voedselallergie, astma, hooikoorts en atopisch eczeem. Er zal veel meer inzicht komen in deze cellen en de mechanismen die allergische reacties veroorzaken. Zo kan het ertoe leiden dat (immuno)therapieën veel beter werken omdat hun effect nu goed meetbaar is in het bloed. Op de langere termijn hoopt men ook te achterhalen waarom de ene persoon wel een allergie ontwikkelt en de andere niet. Wat nu volgt is meer studie. In samenwerking met het Erasmus MC Sophia en het Havenziekenhuis onderzoekt men verder: kinderen met astma, voedselallergie, hooikoorts en eczeem. Ook bij deze patiënten proberen de onderzoekers de ontwikkeling en het gedrag van IgE producerende B-cellen beter te begrijpen. Zo hoopt men te ontdekken waarom de ene persoon wel een allergie ontwikkelt en de andere niet.

Onderzoeker Menno van Zelm en arts-onderzoeker Jorn Heeringa publiceerden hun bevindingen in The Journal of Allergy and Clinical Immunology, het belangrijkste vakblad op dit gebied.

Scriptor